کاربرد سنسورهای پسیو (Passive) که تگهای RFIDهم مشمول آنهاست، نقش مهمی در ورود کمپانیها به دوران جدید کسب و کارهای دیجیتال دارد. کمپانیهای پذیرندهی دیجیتال چندین انتخاب پیشِ روی خود میبینند.
تشکیلات اقتصادی کوچک و بزرگ با چالشهای اساسی در مسیر دیجیتالی کردن کسب و کارهایشان و پردازش عملیات یکپارچه هم به لحاظ فیزیکی و هم حضور در دنیای مجازی روبهرو هستند. دادههای شبکهی سنسور آنالیز و دسترسی، امکان دیدن همزمان سرمایههای کمپانی و نیروی انسانی آن را فراهم میکند. دیجیتالی نمودن جریان کار و عملیات، امکان نوآوریهای ارزشمندی را در سطوح مختلف برای شرکت ایجاد میکند؛ مانند فروش، بازاریابی، عملیات، مدیریت ارتباط با مشتری(CRM)، مدیریت زنجیرهی عرضه، فناوری ارتباطات و تحقیق و توسعه که باعث افزایش سود و سهام شرکت در بسیاری از مواقع در کمتر از یک سال میشود.
تلفنهای هوشمند و اینترنت اشیا
امروزه اینترنت اشیا (IoT) که دیتای آن عمدتاً از طریق تلفنهای هوشمند پردازش میشود؛ مورد استفادهی پرسنل و مشتریان کمپانیها هم قرار میگیرند. تلفنهای هوشمند با پلتفرمهای کنترل از راه دورِ همهجا حاضر، انواع مختلف سنسورها را ارائه میدهند که میتوانند با سیستم عملیاتی موبایل یکپارچه شوند. وقتی تلفن هوشمند با نسل جدیدی از سنسورهای پوشیدنی همراه شود، مجموعه دادههای قدرتمندی برای موقعیتیابی، بررسی و کنترل طیف گستردهای از شاخصها برای مشاغل ایجاد میشود. پیشبینیها این است که تعداد ابزارهای مرتبط با IoT تا سال 2020 به بیش از 25 میلیارد برسد. دیتای سنسور با قابلیت دسترسی آنی، در پیوند با پلتفرمهای نرمافزار همکاری باز، تبدیل به محصول مهمی در بازارهای جاویژه میشود (niche market به بازارهایی ویژه و تخصصی عنوان میگردد). در بازارهای اقتصادی، شبکههای سنسور بیسیم (WSNs) همچنان جایگاه مهمی در مصرف دارند. تشکیلات اقتصادی میتوانند با دیجیتالی نمودن کارهایشان، از قابلیت تشخیص موقعیت برای هر مرحله از تولید و خدمات استفاده نمایند و زمان و مکان بیشتری در اختیار داشته باشند. در صنایع مربوط به وسایل نقلیه، هوافضا، تدارکات ارتش، کشاورزی پیشرفته، حمل و نقل و بهداشت، شبکههای سنسور با داشتن ویژگی ثبتِ ردیابی میتوانند بازگشت سرمایهها را تضمین کنند. کمپانی های پیشرویی مانند اوبر (Uber)و لیفت (Lyft) که با لقب Unicorn شناخته میشوند؛ خدمات هاستینگ را برای رانندگان و مسافران از طریق تلفن هوشمند فراهم کردهاند (شرکتهای Unicorn به شرکتهایی اطلاق میشود که ارزش اولیهی آنها بیش از یک میلیارد دلار بوده است). IoT محرک اصلی ایجاد نوآوری در حوزه خودروهای خودگردان به حساب میآید. این تحول در حمل و نقل میتواند، تغییر در مشاغل دیگر را تسریع کند. مشاغل دیگر هم میتوانند با دادههای سنسورها، روشهای جدیدی در کسب و کار خود در پیش گیرند.
فناوری سنسور: رشد و نوآوری
خریداران با گزینههای مختلفی برای انتخاب روبهرو هستند: سختافزار IoT برای تشخیص، تجهیزات جانبی برای جمعآوری دادههای سنسور در سایت محلی و نرمافزار پردازش، ذخیرهسازی و آنالیز دادهها. جداسازی مشاغل، براساس دادههای IoT بستگی به یکپارچهسازی کامل همهی اجزای سازنده دارد تا این دادهها به نحو مؤثری به کار رود و اطلاعات صحیحی به موقع در اختیار کاربر نهایی قرار داده شود. خریداران با توجه به انواع سنسورها ممکن است در انتخاب بهترین گزینه برای به کارگیری IoT سردرگم گردند.
ارتباط مناسبی میان عرضهکننده و سطح توقعات مشتری در اصطلاحات قیمت، نصب، قابلیت، پشتیبانی و خدمات برای کاربرد و نگهداری شبکههای بزرگ بیسیم سنسور وجود ندارد. تشکیلاتی که دادههای مهم و حیاتی دارند، نمیتوانند هیچ گونه اختلال در کار را تحمل کنند. برای مهندسی و توسعهی شبکههای بیسیم بزرگ، لازم است تیمی از کارشناسان به صورت 24 ساعته و در هفت روز هفته به پوشش کامل و عملیات رفع نقص بپردازند. برای تضمین موفقیت، عرضهکنندگان باید به صورت همه جانبه از مشتریانشان در سرمایه گذاری IoT پشتیبانی نمایند.
سختافزار سنسورهای چندگانه توسط GPS، ژیروسکوپ، شتابسنج، حرارت، دوربین و بسیاری ویژگیهای دیگر توسعه می یابد. گزینههای مختلف طراحی سنسور از نکات اساسی است که کاربر نهایی را به استفاده از آنها تشویق میکند. کاربران با شناخت قابلیتهای فناوری میتوانند سخت افزار مناسبی را با توجه به نیازهای ویژهی کاریشان انتخاب نمایند.
سخت افزار انتخاب شده باید همیشه با استانداردهای صنعت انطباق یابد و قابلیت دسترسی به چندین عرضهکننده را داشته باشد. کاربران نهایی باید از تجهیزات اختصاصی تک منبعی اجتناب نمایند.
با پیشرفتهای روزافزون، نوآوریهای زیادی را در زمینه فناوریهای سنسور با سرعتی مناسب شاهد خواهیم بود. دادههای شبکههای سنسور ناهمگن و متنوع است و البته هیچ سنسور واحدی هم به عنوان اکسیر برای حل تمامی این مسایل وجود ندارد. اگر سنسورها را در سطح ابزاری بررسی کنیم، شاهد رشد سریع و مداوم نانوتکنولوژی و فیزیک مادهی فشرده هستیم. این فناوریها، سنسورهایی چاپشدنی مجهز به باتری ارائه میکنند که انرژی را از نوعی به نوع دیگر تبدیل مینمایند، مثلاً از مکانیکی به الکتریکی و از شیمیایی به الکتریکی. این نسل سنسورها، چرخهی تولید محصولات موجود را کوتاه میکنند. با این دورنمای به سرعت در حالِ رشد، خریدار مجبور است بهترین تولیدات فناوری را با توجه به نسل بعدیاش انتخاب نماید. عرضهکنندگان باید برای مشتریانشان تضمین کنند که جدیدترین انواع سنسور را در اختیار آنها قرار میدهند و کاملاً از آن پشتیبانی مینمایند تا مبادا یک فناوری تکبعدی و واحد که هیچ راهی برای رشد و پیشرفتش نیست، در اختیار مشتریان قرار گیرد.
سنسورهای پسیو که انرژی را برای عملیات به کار میگیرند در آینده از آنالوگ وارد عصر دیجیتال خواهند شد. فناوری UHF RFID پسیو هم در دههی گذشته کاملاً جا افتاده و شناسایی دیجیتالی را از هرگونه ابزار فیزیکی دیگری بینیاز ساخته؛ شناسایی دیجیتالی به محض تقاضا و حتی روی هوا هم امکانپذیر است. در شرکتهایی که کاملاً دیجیتالی شدهاند، تمام اطلاعات مربوط به سرمایههای فیزیکی شرکت از اتاقهای کنفرانس گرفته تا اتاقهای هتل و ماشینها و محصولات انبار را میتوان به صورت آنی گزارش داد.
با ترکیب انواع سنسور فعال (از دوربینها گرفته تا ابزار سادهی بلوتوث) با سنسورهای پسیو و تگهای RFID، تعامل ماشین به ماشین (M2M)، میتوان پردازش عملیات را به شایستگی فراتر از تنظیمات صنعتی تغییر داد. پلتفرمهای نرمافزار با تشخیص اشیای فیزیکی در محیط اطراف میتوانند براساس وقایع موقتی – سه بعدی به صورت هوشمند و خودگردان تصمیمگیری نمایند. در بیشتر نرمافزارها، ترکیب سنسور توسط سِروِر اختصاصی شبکه و گاهی اوقات توسط مسیر IoT با هدف پردازش مه (Fog Computing: اصطلاحی مربوط به cisco) انجام میشود.
ملاحظات خریدار: امنیت و خدمات هاستینگ
بسیاری از کمپانیها به تازگی میانافزار «ابر-هاستینگ» را برای IoT به عنوان یک راهکار نرم افزاری منطقی به کار گرفتهاند. از این طریق جریان دادههای سنسور از لایهی سنسور به سیستمهای تشکیلات پشتیبان ERP/CRM متصل میشود. یک خریدار در انتخاب راهکار ابر- هاست باید به نکات مهمی توجه کند.
نگرانی مهم در استفاده از IoT، مسألهی امنیت است. در یک سیستم ضدگلوله، میتوان از همان گزینهی اولیه استفاده کرد که همهی دادهها در محلی جمعآوری شده و در منطقهی طبقهبندی نظامی یا کاملاً مجزا نگهداری میشوند. تعیین اعتبار و کنترل دسترسی به وسیلهی سنسورها، با انتخاب درست نرمافزار بسیار پیشرفت میکند. پس از یک دهه تلاش صنعت و ساختارهای منبع باز، مشکل معماری دادههای وسیع برای ذخیرهسازی حجمهای بزرگ دادههای بدون ساختار حل شد. گزینههایی از خدمات دادههای وسیع میزبان از منابعی مانند آمازون، مایکروسافت یا گوگل گرفته تا آپشنهای منبع باز مانند Apache Hadoop را میتوان برای ذخیرهسازی و پردازش دادههای در مقیاس وب به کار برد. همچنین گرایش به دسترسی به پایگاههای دادههای آماری وجود دارد که در edge شبکه قرار دارند. دسترسی به آنها تنها برای شرکت دارندهی این امکان مقدور است. خریداران باید عرضهکنندهای را انتخاب نمایند که برایشان امکان دسترسی به پایگاههای دادههای آماری توزیع شده براساس نیازهایشان را فراهم کند.
در خلال 4 سال گذشته، رایانش ابری رشد فزایندهای داشته که این امر به دلیل اشتراک منابع باز و رشد تقاضا برای انواع مختلف خدمات هاستینگ وب بوده است. در خدمات نرمافزاری پردازش ابر برای مجازیسازی، سختافزار فیزیکی به اندازهی حافظهی از پیش تعریف شده و منابع پردازشی اختصاص مییابد. گسترش ایدههای هایپر وایزر در سیستمعامل یونیکس تغییرات را تا عرضهی Docker container (منبع بازی که برای نرمافزارcontainer به کار میرود) پیش برده که به جای مجازیسازی سختافزار، روش جدیدی در مجازیسازی بخشهای خود نرم افزار است.
نرمافزار container همهی اجزا، مانند سیستمهای فایل و libraries را در یک سرور تعبیه کرده است. این سیستم علاوه بر آن که قدرت مورد نیاز برای گسترش یافتن و استفاده از همان بستر سختافزاری را پدید میآورد؛ به عنوان یک مدل اساسی مستقل از خدمات هاستینگ ابر عمل میکند. این شیوه یکی از تقویتکنندگان اصلی نرمافزار است که با هرگونه خدمات هاستینگ اجرا میشود، مانند خدمات وب آمازون (AWS)، مایکروسافت آژور یا گوگل. این مدل موانع وابستگی به خدمات هاست و اجرا تنها با یک واحد سرویس را ندارد. قابلیت مهم دیگری که معمولاً نادیده گرفته میشود، اما بسیار اهمیت دارد، زمان آغاز به کارcontainer است که کمتر از یک ثانیه میباشد. این ویژگی برای جریان دیتای سنسور بسیار مهم است. سیستمهای نرمافزاری که با داکر گسترش مییابند، به دلیل جای کوچک container نیاز به سیستمهای کمی دارند. همهی این مزایا باعث شده مبادلهی این سخت افزارها با اندازهی بیشتر برای حداکثر بارگیری هم برای خریدار و هم برای مصرف کننده یک مبادلهی دو سر سود باشد. یک خریدار برای انتخاب نرمافزار مناسب، باید بداند طراحی نرمافزار چقدر با خدمات وب و هاستینگ ابر مطابقت دارد. شناخت WSN در دنیای تبلیغاتی امروز برای به کارگیری موفق شبکهی بزرگ ابزارهای IoT ضروری است. سهولت پیکربندی، پاسخ به تقاضا، مانیتورینگ همزمان و کنترل WSNهای وسیع نیازمند داشتن قابلیتهای تخصصی در نرمافزار است تا یک شرکت بتواند آن را در موقعیتهای مختلف در سطح جهانی به کار ببرد.
وقتی دادههای IoT با جریانات دادههای منابع عمومی (مانند دیتای وضعیت آب و هوا) یا خصوصی(مانند رتبهبندی نایلسِن-سیستمهای سنجش مخاطب) ترکیب شود به کمپانی در جهت بهینهسازی مؤثر عملیات قدرت میبخشد. خریدار در بهترین حالت انتخاب باید بتواند دادههایش را با فیدهای خصوصی و عمومی هماهنگ کند.
اینترنت اشیا: تبدیل مدل کاری
رشد قابلیتهای مجازیسازی در علوم رایانه همگام با فناوریهای IoT مدل تشکیلات اقتصادی را به دیجیتال تبدیل میکند. IoT قابلیت دیجیتالی شدن را فراهم می کند که با آن سرمایههای فیزیکی به راحتی کالاهای مجازی مبادله میشوند. خدمات جدید- مدل خدمات پلتفرم (PaaS)، خدمات زیرساختی (laaS) و خدمات نرمافزاری (SaaS)– جایگزینهایی برای کاهش هزینههای دیجیتالی کردن مشاغل با IoTهستند.
ما با سرعت بسیاری داریم به دورهی هیجانانگیزی وارد میشویم که هماهنگی IoT با سرعت فزایندهای در آن رو به گسترش است. طبق پیشبینیها، تجهیزات سنسور با خدماتی در مقیاس وب توسط ساختار قدرتمندی از ابزارهای دادهکاوی و فراگیری ماشین پشتیبانی میشوند. همهی این موارد تشکیل مشاغل دیجیتالی با فناوریهای بیسیم سنسور را در پی دارد.