سال گذشته، 25 حریق بزرگ در ایالات متحده اتفاق افتاد که در هر یک حداقل 10 میلیون دلار خسارت برجای ماند، یعنی در مجموع 1.4 میلیارد دلار.
همه ساله NFPA گزارشاتی از پرخسارتترین حریقها و انفجارهای رخ داده در ایالات متحده را تهیه میکند. این حریقها حوادثی هستند که آسیبهایی جدی با حداقل خسارت 10 میلیون دلار بر جای گذاشتهاند. در سال 2016 شاهد 25 حریق اینچنینی بودیم که نهایتاً بیش از 1.4 میلیارد دلار اموال از بین رفت. به منظور مقایسهی میزان خسارتها در طی 10 سال گذشته، میزان تورم را به 2007 دلار کاهش میدهیم. با در نظر گرفتن نرخ تورم و کم کردن آن به این نتیجه میرسیم که تعداد حریقهای پر خسارت سال 2016، به 18 مورد کاهش یافته است.
طی گزارش «خسارت ناشی از حریق در ایالات متحده در سال 2016» که در مجله NFPA منتشر شد، دپارتمانهای حریق ایالات متحده یک میلیون و سیصد و چهل و دو هزار حریق ساختمانی و غیر ساختمانی را شاهد بودند که در مجموع 10.6 میلیارد دلار خسارت بر جای گذاشت. بسیاری از این حریقها کوچک بودند یا آسیب ناچیزی برای آنها گزارش شده بود. اگرچه 25 حریق بزرگ رخ داده، اما این رقم معادل تنها دو هزارم درصد از مجموع حریقهای سال 2016 در این کشور بوده است، هرچند همین درصد ناچیز، 9.9 درصد از کل خسارتهای این کشور را موجب شده بودند. علاوه بر این، 25 حریق مذکور مسبب مرگ 14 شهروند و جراحت 183 شهروند و 8 آتش نشان شد. در دههی گذشته، 2016 هشتمین سالی بود که در آن حریق مشترک بین حیات وحش و شهرها (WUI) اتفاق افتاد. به ترتیب در سالهای 2011، 2015 و 2016، حریقهای جنگلها بزرگترین حریقها محسوب میشدند و در سال 2017 سه حریق از نظر آسیبهای وارده بر طبیعت و حیات وحش پر خسارت بودند. در 10 سال گذشته 33 حریق حیات وحش بیش از 10 میلیون دلار خسارت به بار آورد. از نظر خسارات انسانی، این حریقها منجر به 31 کشته، 278 مجروح و 7.3 میلیارد دلار خسارت مالی شد. در 10 سال اخیر، سالانه حداقل یک حریق، 100 میلیون دلار خسارت به همراه داشته است و تمامی 26 حریق مشابه دیگر در همین دهه اتفاق افتادند. از میان این حریقهای بزرگ پر خسارت، 14 مورد حریق مشترک بین انسان و حیات وحش، 10 مورد حریقهای ساختمانی و دو مورد حریق وسایل نقلیه بودند. دو حریق بزرگ، از نوع حریق مشترک میان انسان و حیات وحش بودند که بیش از یک میلیارد دلار خسارت به بار آوردند. در سال 2016، دو حریق با خسارت بیش از 100 میلیون دلار اتفاق افتاد؛ هر دو، حریقهای مشترک میان انسان و حیات وحش بودند و یکی از آنها خسارتی نزدیک به یک میلیارد دلار را شامل شد. این حریق، در نوامبر 2016 در ایالت تِنِسی رخ داد و 911 میلیون دلار آسیب وارد ساخت، که سومین حریق بزرگ ثبت شده در NFPA طی 10 سال اخیر و هشتمین حریق بزرگ ایالات متحده به شمار میرود. حریق دیگر 2016 که منجر به 100 میلیون دلار خسارت شد، حریق Clayton در حیات وحش کالیفرنیا بود و نزدیک به 175 میلیون دلار خسارت و آسیب را به این ایالت تحمیل کرد. حریق Chimney Tops 2 در کوه Chimney Tops اتفاق افتاد، کوهی که در پارک ملی رشته کوههای Great Smoky واقع شده است. این حریق در ساعت 5:30 بعد از ظهر توسط آتشنشانانی گزارش شد که از بالای تپهها دود را مشاهده کردند و در ابتدا زمین های صعبالعبوری را در برگرفت که با صخرهها و گیاهان قطور محاصره شده بودند؛ بنابراین قطرات آب برای اطفا توسط هلیکوپترها به حریق پاشیده میشد. این آتش سوزی چند روز دیگر نیز ادامه یافت تا اینکه در صبحگاه 28 نوامبر هوا تغییر کرد؛ این تغییرات آب و هوایی شامل بادهای شدید و مداومی بود که تا نزدیک به 80 مایل بر ساعت (128.7 کیلومتر بر ساعت) می رسید و آتش را تا مناطق مسکونی و صنعتی اطراف پارک نیز کشاند. سرویس هواشناسی ملی (National Weather Service) ساعات اوج وزش باد این مناطق را در 27 نوامبر اعلام نمود؛ در آن تاریخ حریق 14 هکتار وسعت پیدا کرده بود. حریق چند روز دیگر نیز ادامه یافت و در این مدت دستور تخلیهی تمامی مناطق اطراف حریق، اجرایی شد. تا زمانی که کار اطفای شعلههای آتش به اتمام رسید، حریق، 6936 هکتار زمین را سوزاند و 2460 ساختمان شامل 2100 خانه و 60 محل کار را نابود ساخت. در این حادثه 14 نفر کشته و بیش از 150 تن زخمی شدند. دو جوان را به عنوان عوامل آتش سوزی، بازداشت نمودند، اما کمی بعد جرم آنان تخفیف داده شد. حریق Clayton در حدود ساعت 5 بعدازظهر 21 آگوست در حاشیهی دریاچهی کالیفرنیای شمالی اتفاق افتاد. علت این حریق، عمدی و فرد مظنون دستگیر شد. آتشنشانان چند روزی با حریق دست و پنجه نرم کردند تا اینکه سرعت باد افزایش یافت و جهت باد کار را برای آنان سختتر نمود، در نتیجه حریق به سمت مناطق مسکونی پیش رفت. در این حین، دما بین 30 تا 40 درجه سانتیگراد، سرعت باد 19 تا 23 کیلومتر بر ساعت و رطوبت از 30 درصد به تنها 18 درصد رسیده بود. تا زمانی که حریق به کلی مهار شد، در حدود 1619 هکتار زمین طعمهی حریق گشت، 300 ساختمان تخریب شده و 28 ساختمان دیگر نیز آسیب دیدند.
حریق در کجا و چگونه اتفاق افتاد؟
از میان 25 حریق پر تلفات در سال 2016، 22 مورد به ساختمانها آسیب رسانده و 348.6 میلیون دلار خسارت برجای گذاشتند که از مجموع حریقهای پر خسارت، معادل 24.1 درصد از تلفات به شمار میرود. سایر حریقها عبارتند از دو حریق مشترک بین مناطق شهری و حیات وحش و یک حریق وسیله نقلیه (یک قایق حامل اتومبیل) که منجر به 1.1 میلیارد دلار خسارت شد (75.9 درصد از تلفات کل حریقهای پر خسارت). شش حریق دیگر هر کدام در تجهیزات بهخصوصی آغاز شدند. البته چهار مورد در انبارها بودند (انبار لباسها و منسوجات، انبار کالاهای فروشگاهی، تجهیزات متفرقه و انباری که محتویات آن گزارش نشد)، مورد پنجم در حیاط نگهداری پالت و ششمین مورد، در یک محصول ذخیرهسازی، اتفاق افتاد. مجموع خسارتها و تلفات مالی این شش حادثه، 115.5 میلیون دلار برآورد شد. از میان حریقهای اتفاق افتاده در مکانهای خاص، چهار مورد در ساختمانهای در حال ساخت و نوسازی رخ داد؛ ساختمانهایی نظیر آپارتمانی در دست ساخت و یک ملک مشترک. جمع کل خسارات اینچنینی 87.2 میلیون دلار برآورد شد. چهار حریق در کارخانههای تولیدی به وقوع پیوست، محصولاتی که در این کارخانهها تولید میشد به ترتیب عبارت بودند از غذای کودک، مواد شیمیایی، قطعات خودرو و یک کارخانهی بازیافت. این چهار حریق در کل 54.1 میلیون دلار خسارت بر جای گذاشتند. سه حریق پر تلفات در ادارات و فروشگاهها اتفاق افتاد؛ شامل دو فروشگاه با مجموع خسارت 31.9 میلیون دلار و یک ساختمان اداری با 17.2 میلیون دلار خسارت.
دو حریق مشترک میان شهرها و حیات وحش نیز به وقوع پیوست که نزدیک به 1.1 میلیارد دلار تلفات مالی بر جای گذاشت و دو حریق در مراکز عمومی (دو رستوران) با مجموع خسارات 25.5 میلیون دلار گزارش شد.
دلیل و منشأ 17 حریق، نامشخص گزارش شد. در چندین مورد، سازهی ساختمان بهقدری سنگین بود که جستجوگران نمیتوانستند دلیل قطعی را تعیین نمایند یا حتی برخی احتمالات را رد کنند. حریقهای دیگر همچنان تحت بررسی هستند. از 25 حریق تنها برای هشت مورد دلیل قطعی گزارش شد، که شش مورد آن حریق در ساختمانها بودهاند. سه مورد از این حریقهای ساختمانی به دلیل اختلال مکانیکی برخی از انواع تجهیزات، دو مورد به جهت نزدیک بودن بیش از حد مشعلها به مواد قابل اشتعال و یک مورد نیز اتصالی برق گزارش شده است. دلیل دو حریق مشترک میان شهرها و حیات وحش و یک حریق ساختمانی، روشن کردن آتش، تشخیص داده شده است.
وضعیت عملکرد برای 14 حریق ساختمانی از 22 مورد گزارش شد. در 10 مورد، تسهیلات و تجهیزات، روشن و در حال کار بود که هشت مورد آن به صورت تمام وقت و دو مورد دیگر به شکل پاره وقت روشن میشد. در چهار مورد تسهیلات و تجهیزات خاموش بود. پنج مورد از حریقها بین ساعت 11 شب تا 7 صبح اتفاق افتادند که مجموع خسارات آنها معادل 83.5 میلیون دلار برآورد شد.
تجهیزات تشخیص دود و اطفاء حریق خودکار
اطلاعات مربوط به تجهیزات تشخیص دود و حریق از 23 حریق پر خسارت و بزرگ ساختمانها، در 15 مورد گزارش شد. از میان این 15 حریق، 9 مورد در مکانهایی رخ داد که به تجهیزات تشخیص دود و حریق خودکار مجهز نبودند. شش مکان، سیستمهای اعلام هشدار از طریق دود داشتند. پنج مورد از این سیستمهای اعلام هشدار دود، عمل کردند ولی از عملکرد مورد ششم گزارشی داده نشد. از میان 23 ساختمانی که طعمهی حریق شده بودند، در 17 مورد، اطلاعات مربوط به تجهیزات اطفای حریق خودکار گزارش شد. 7 ساختمان، به این سیستمها مجهز بودند اما در 10 مورد دیگر از سیستمهای اطفای حریق خودکار خبری نبود. از آن 7 ساختمان، چهار مورد سیستمهای لولهی تر (wet pipe systems)، یک مورد سیستم لولهی خشک و دیگری سیستم دی اکسید کربن داشتند. برای یک مورد نیز هیچ سیستم حریقی گزارش نشد. در سه مورد، سیستمها هنگام حریق کار کردند. اما سه مورد دیگر طبق گزارش دپارتمان حریق، به دلیل قطع بودن آب ناشی از اتصالی برق پمپ آب کار نکرده بودند. در حریق دیگری، پنج آبپاش، آتش را کنترل کردند. در یکی از سه حریق نامبرده، سیستم آبپاش در جای استاندارد خود نصب نشده بود، اما باز هم حریق موجود در منطقهی پوشش خود را خاموش کرد. در دو حریق، سیستم آبپاش عمل نکرد، که یکی به دلیل کامل نشدن فرآیند نصب و دیگری خاموش بودن سیستم، تشخیص داده شد. در دو حادثهی دیگر، عملکرد سیستم اطفا گزارش نشده است. از میان 15 حریق، 8 مورد نه سیستم تشخیص حریق داشتند و نه سیستم اطفا. پنج مورد از حریقها به هر دو سیستم مجهز بودند، در یک مورد تنها سیستم اطفا و در مورد دیگر تنها سیستم تشخیص موجود بود.
درسهایی که میتوان از این حریقها آموخت
NFPA با نقد و بررسی رسانههای خبری محلی و ملی، حوادثی که احتمال پر خسارت بودن آنها زیاد است را شناسایی میکند. زمانی که حریقی اتفاق میافتد، NFPA اطلاعات مربوطه را از دپارتمان حریق یا آژانس دارای صلاحیت درخواست میکند. بنابراین میتواند کاملترین اطلاعات ممکن را از حریقهای پر خسارت دریافت نماید.
اگر میخواهیم وقوع حریقها و انفجارها را کاهش دهیم، باید به قوانین و استانداردهایی نظیر استانداردهای NFPA توجه بیشتری داشته باشیم. سازههای مناسب، استفادهی صحیح از تجهیزات و روشهای مناسب در فرآیندهای شیمیایی، ذخیرهسازی و خانهداری، احتمال وقوع آتشسوزی را کاهش خواهد داد و مانع گسترش حریق خواهد شد. طراحی مناسب، نگهداری و عملکرد سیستمهای اعلام و اطفای حریق میتواند تلفات و خسارات حریق را بسیار محدود کند.